Güngör Türkeli

1973 yılında Antalya Belediye Seçimlerine az bir zaman kalmıştı.

On yıldan beri Antalya Belediye Başkanlığı Adalet Partisi tarafından yönetiliyordu. Belediye Başkanı Dr. Avni Tolunay etkili bir insandı, Antalya Altın Portakal Film Festivalinin kurucusuydu, fakat yıpranmıştı. O zamanlar Antalya sağcı düşüncenin kalesiydi…

CHP ise aydınlar, iş adamları, toplumun uyanık kesimleri tarafından adeta terk edilmişti. 12 Mart 1971 muhtırası verilmiş; sol düşüncenin üzerinden o zamanki darbecilerin tankları geçmişti.

İşkence yasal soruşturma gibiydi. Faşizm, topluma bir daha gitmeyecekmiş gibi egemen durumdaydı, toplum büyük korku altında sinmişti.

12 Mart Muhtırasına karşı çıkan Bülent Ecevit ve CHP etrafında aydınlar toplanmaya başlamışlardı. CHP; “Umudumuz Ecevit” savsözüyle toplumda bir kıpırdanmaya yol açmıştı.

Antalya’da bir avuç aydın yerel seçimlerde, (Şimdiki Cumhuriyet Meydanı yer altı otoparkı olarak kullanılan yerin güneyinde, ana cadde üzerindeki) CHP binasında çözümler ve seçimi kazanmak için çareler arıyorduk.

Güngör Türkeli o aydınlardan biriydi. Efendiydi, söylediği sözleri tartarak söylerdi, görmüş geçirmiş, hapislerde yatmış tam bir yurtsever, Mustafa Kemalci, akıl ve bilimi rehber edinmiş bir askerdi, yiğitti.

1936 Anamur doğumluydu. İlköğrenimini Anamur Merkez İlkokulu’nda (şimdiki Atatürk İlköğretim Okulu), Ortaokulu ve Liseyi Antalya’da okudu. 1957 yılında girdiği İzmir Hava Harp Okulu’nu 1959 yılının 30 Ağustosunda Hava Asteğmen olarak tamamladı.

Kurmay Yarbay olan Talat Turhan ve arkadaşları tarafından oluşturulan “Genç Kemalistler Ordusu”na bilerek ve inanarak katıldı ve 1963 yılı Nisan ayında tutuklandı. Üç yıl süreyle Genelkurmay Askeri Mahkemesi’nde yargılandıktan sonra 1966 yılında Talat Turhan ve beş arkadaşıyla birlikte emekliye sevk edildi.

1967 yılında memleketi Anamur’da ilk matbaayı açtı ve ilk Gazeteyi; “Anamur Gazetesi”ni yayınladı. 1971 ve 1972’de iki kez tutuklandı. Adana Sıkıyönetim Mahkemesi’nde yargılandı ve aklandı.

İşte Antalya serüveni bundan sonra başladı.

1973’te Antalya’ya döndü ve eşi Neriman Türkeli ile birlikte Arkadaş Kitabevi’ni açtı. 1973 seçimlerini CHP kazanınca, Selahattin Tonguç Belediye Başkanı oldu ve Güngör Türkeli’yi Antalya Belediye Başkan Yardımcılığı görevine atadı.

Üç yıl çalıştıktan sonra 1976 yılında görevinden istifa ederek yeniden gazeteciliğe başladı. Türk Haberler Ajansı Temsilciliği görevine getirildi.

1977 yılında Antalya’da Belediye Seçimini tekrar CHP ve Selahattin Tonguç kazandı. (Öğünmek gibi olsun; ben o sırada Antalya CHP İl Başkanıydım). (Daha önceki 1973 seçiminde bir bağımsız aday; Nuri Teoman Paşa vardı. Sağ oyların büyük kısmı O’na gittiğinden CHP aradan çıkarak seçim kazanmıştı. 1977’de Adalet Partisi ve CHP başa baş yarışmıştı…)

Güngör Türkeli 1978 yılında, Cumhuriyet Halk Partisi iktidarında Antalya Kültür Müdürlüğü görevine atandı. 1979 Kasım seçimlerinden sonra Adalet Partisi iktidara gelince Ankara’da Kültür Bakanlığı’nda görevlendirildi.

1981 yılında bu görevden de istifa edip yeniden gazeteciliğe başladı. Cumhuriyet Gazetesi, Hergün ve Güneş Gazetelerinin Antalya temsilciliklerini yaptı.1991 yılında fiili gazeteciliği bıraktı. 1996 yılında yeniden döndüğü Kültür Bakanlığı’ndan emekli oldu.

Emeklilikten sonra memleketi Anamur’a yerleşti. Son üç yıldır süren ağır hastalığı nedeniyle altı aydır oğlu Talat’ın Antalya’daki evindeydi.

Varlık Dergisi’nde, Yön Dergisi’nde, Antalya’da yayınlanan Kırk Merdiven Dergisi’nde, Öykü Dergisi’nde öykü, düz yazı ve röportajları yayınlandı. Güngör Türkeli; Türkiye Yazarlar Sendikası, Antalya Gazeteciler Cemiyeti, Çağdaş Gazeteciler Derneği, Basın Konseyi, Edebiyatçılar Derneği, Dil Derneği üyesiydi.

Önceki gün biraz daha yalnızlaştık.

Akıldan, bilimden, bilimsel düşünceden, laik demokratik Türkiye’den yana, yıllarını Mustafa Kemal Atatürk için vermiş dürüst, vatansever, halkını seven, Güngör Türkeli, şimdi Kırcamisi toprağında huzur ve sükûn içinde yatıyor.

“Ölüm asude bir bahar ülkesidir” yaşamını böyle yaşayana…

Güle güle dostum, ışıklar içinde yat, Mustafa Kemal Atatürk’e komşu ol…