Zor İnsanlarla iletişim

5 yıl öncesiydi yaşı 90'ın üzerinde, güngörmüş bir büyüğüme seminer öncesi fikir almak amacıyla sormuştum "bugün seminerimin konusu 'zor insanlarla iletişim' bu konuda ne söyleyebiliriz?"

Onun cevabı ise "huysuz ve zor insanlardan mümkünse uzak dur, bulaşma ama mecbursan da huyuna göre gitmeye çalış ve kendi durumunu görmesine yardımcı ol. Ama bazen alttan alsan da yeri geldiğinde onun anlayacağı dilde uygun şekilde ne diyeceksen de" şeklindeydi.

Bu sözler aslında seminerim süresince vermek istediğimin özetine yakındı.

 Bu sözleri söyleyen büyüğüm olan kişi 2 yıl önce rahmetli olmuştu ve uzun yıllar tahrirat katipliği yapmıştı.

Zor İnsan Kimdir?

-Zor insan derken çoğunlukla iletişim sorunu yaşadığımız inatçı, hırslı ve de kaprisli insanlar

-Yetersizliğinin farkında olamayan kendini iyi zannedenler

-Öncelikleri, tali ve temel konuları ayırt edemeyenler.

-Hatalı da olsa, sürekli savunmada olan, haklı olmak ve temize çıkmak isteyenler

-Yavaş düşünen, yavaş hareket edenler, hızlı hareket edenler, işleri karıştıranlar

-Çok konuşanlar, hiç konuşmayanlar

-Yanlış anlamakta, anlamak istememekte ısrar edenler.

-Karşısındakinin söylediklerine önem vermeyenler.

-Bencil, empati yoksunu, kendini beğenmiş, sürekli kontrol oluşturmaya çalışanlar.

-Mükemmeliyetçiler

-Hep ""ben haklıyım, ben ve diğerleri" diyenler.
 

Altı tip zor İnsan

1-Agresif: Sinirli, asabi, çabuk sinirlenebilen, saldırgan olabilen kişi.

Agresif kişilere karşı sakin davranmak, anlaşıldığını hissettirmek, duygularını kontrol etmesi için sakinleşmesini beklemek gerekir.

2-Pasif Agresif: Küsen, darılan, içe kapanan, kuşkucu,

Her an aldatılabileceğini düşünen, kendilerini kurban çaresiz gören, işleri istediği gibi gitmeyince de somurtkan, kızgın, muhalif ve sinirli hale gelirler.

Bu tip insanlarla olan iletişimde oldukça açık net, güvenini kazanıcı, uyumlu ve yardımcı olmaya çalışan, iyi niyetli davranışlar gereklidir.

3-Her konuda fikri olanlar: Ben bilirimciler. Onlara karşı gelmeyin. Güçlü yönlerini övün. Güvenini ve sempatisini kazandıktan sonra bazen de hatalarının ortaya çıkmasını sağlayacak incelikli ve güçlü sorular sorun.

4-Sürekli şikayet edenler: Onlar aslında öncelikle kendilerine daha sonra da başkalarına güven duyamazlar. Ne kadar aciz oldukları varsayımını gizlemek için sürekli şikayet ederler.

Onların öz güven sorunlarını aşmalarına yardımcı olmak için var olan gözlemlediğimiz güçlü yönlerini yeteneklerini öne çıkartın, övün.

"O konuda yetenekli olan sen bu konuda da aslında başarı sağlaman mümkündür" benzeri cesaretlendiren yaklaşımlarımız olmalı. Onların öncelikle anlaşılmaya, dinlenilmeye ihtiyaçları vardır. Onların karşısında savunmaya geçmeyin...

5-Mağduriyet hissedenler: Her konuda haklarının yenildiğini, yeteri kadar ilgilenilmediğini, hakarete maruz kaldığını zarar gördüğünü düşünürler. Onların da tıpkı her şeyden şikayet edenler gibi anlaşılmaya ihtiyaçları vardır.

Konuları kişiselleştirmemesi gerektiğini öğrenmesi için kendisine değil, konuya odaklanmasını sağlayıcı güçlü sorular işimizi kolaylaştırır.

 Ör: “seni anlıyorum” “kötü hissetmişsin” “ne olsaydı memnun kalırdın?” “bu konuda nasıl hareket edilmeliydi?”, “ne yapılmalıydı?”

6-Çaktırmadan gizlice saldıran tuzak kuranlar: O insanlar siz geriye çekildikçe üzerinize gelirler. Davranışlarını ciddiye almadığınızı hissettirin, şakaya boğun.

”hadi ya gerçekten mi, hım öylemi düşünüyorsun!

 Allah, Allah bak hiç aklıma gelmemişti! Çok akıllısın” derken çok da ciddiye almadığını ortaya koyan hafif gülümsemelerin olabilir.

Zor insanlarla etkili iletişim için

Kendinizi tanıyın. İletişim becerilerinizi geliştirin.

Uyumsuz davranışları artıracak tepkisel değil, etkisel olun. Değiştirmeye çalışmayın ve sizi anlamasını beklemeyin.

Zor insanlarla iletişimde en önemli konu etkin dinlemesini bilmektir.

Etkin dinlemek demek, dinlediğimizi sorgulamadan, değiştirmeye ve ikna etmeye çalışmadan olduğu gibi tam olarak anlamak ve anlaşıldığını hissettirmektir. 

Ör: “Seni anlıyorum … demek istiyorsun?” sözlerimiz ile onu eleştirmeden, yargılamadan olduğu gibi ne anladığımızı ona bildirmek ve ona değer vermek önemlidir.

Etkin dinlenilerek değerli olduğu hissettirilenler, tüm zorluklarını yumuşatma eğilimine girebilir, rahatlar ve sakinleşirler.

Konuşmak ise sadece davranışlar ve konular üzerine olmalıdır.

Dışlayan, ötekileştiren, yıkıcı ve eleştirel bir dil olan "sen dili” yerine sadece duygu ve düşünceleri ortaya koyan "ben dili” kullanılmalıdır.

İnsanlar İçin En Önemli Kelime İsimlerdir.

İnsanlarla iletişim anında onların isimlerini mutlaka kullanın.

Onlara gülümseyerek bakın. Belli bir samimiyet ve güven oluşmuşsa dostça dokunuşlar içinde olmaya önem verin.

Ayrıca bilmeliyiz ki “zor insan ve ben” yaklaşımını aşarak “benimde zor yönlerim vardır” diye düşünebilmek önemlidir.

Çoğumuzun zor yönleri olabilir.

Ya da belli dönemler ruhsal çökkünlük içine girebileceğimizden kendimizle ve çevremizle ilişkilerimiz problemli olmaya başlayabilir.

Uygun zamanlarda görüşüne güvenebildiklerimizle yapacağımız sohbetlerde kendimize ait zor yönlerimizi konu edilebiliriz. Veya kendimizi ruhsal olarak çok da iyi hissetmediğimiz zamanlarda olabilir bir danışmanla yapacağımız görüşmeler kendimiz ile ilgili farkındalığımızı arttıracaktır.