GERONTOLOJİK BAKIŞ

Yaşlanan Toplumumuz ve Geleceği

Türk toplumu sadece yaşlanmıyor, aynı zamanda dijital ve demografik dönüşüm açısından da ilerliyor. Bunun neredeyse her gün örneklerini görebiliyoruz. Sadece haber bültenlerini izlemek yeterlidir, bunların örneklerini görebilmek için.

Yaşam süresi uzadıkça, yaşlılığın artık sadece imtiyazlı ufak bir grubun hedefi olmadığı apaçık görülüyor. Fakat asıl sorun, kazanılan yıllara nasıl anlam ekleneceği, nasıl bu sürenin arzu edilen rahat ve kaliteli bir yaşam haline dönüştürülebileceğidir. Sosyal politikaların yetersizliği, istihdam politikalarının etkisizliği, eğitim alanındaki kalite düşüşü ise mevcut koşullarda arzu edilen yaşamları yaratmaya yetmiyor. 

Muhafazakâr yüksek tabaka ve hümanist-burjuva tabaka arasındaki uçurum açılmaktadır. Gençler daha ziyade hümanist-burjuva tabakanın mensupları olarak rasyonalist-teknokrat tabakadan da ayrılmaktadırlar. Rasyonalist-teknokrat ve muhafazakâr yüksek tabaka arasındaki karşılıklı etkileşim ve iş birliği, aynı zamanda modern toplumun değerlerinden vazgeçme eğilimine sahip tabakalar arasında da ortak özelliklerin bulunduğuna işaret ediyor. Statü ve kariyer arayışındaki gençler, bu hedeflerine erişme şansını kaybedecek olursa, modern toplumun değerlerinden vazgeçme eğilimine sürüklenebiliyorlar. Teknokrat-liberaller mevcut durumdan memnun görünmekle birlikte, kendileri açısından uygun olan yeni gelişmeleri destekleyecek koşulların giderek eridiğini görüyor ve bundan kaygı duyuyorlar.

Geleneksel işçi tabakası, bu koşullar altında en çok ezilen taraftır. Bu tabakanın mensubu gençler ve yaşlılar, mevcut durumda en çok sıkıntı çekenlerdir. Bir zamanların “efendisi” kabul edilen köylü-çiftçi tabakası neredeyse tamamen kaybolmuştur. Şehirleşme tüm ülkeyi sarmaya başlayınca, tarım sektörünün de değeri azalmıştır. Ülkemiz bir “tahıl ambarı” iken, şimdilerde “boş ambar” gibi görünmektedir. Bu iyi bir gidişat değildir. Nüfusumuz çoğalmaktadır ve artık “kendini doyuran toplum” özelliğimizi yitirmişizdir.

Yeni bir işçi tabakası ortaya çıkmıştır. “Taşeron işçilik”, bu tabakanın en büyük sorunudur. Sosyal güvenliği olmayan, her an işten çıkarılabilen ve düşük maaşla çalıştırılan bu işçilerin de hedonist eğilimine sahip olduğu dikkate alındığında, hedonist ihtiyaçlarını tatmin edememesi durumunda – ki zaten tatmin edemiyor – artış meydana gelirse, toplumsal çatışmaların önüne geçme zor olabilir. Bu yeni işçi sınıfı veya tabakası, alt kültürel özellikleri ile yeni gelişmelerin motoru haline gelebilir. Ve bu gelişmelerin olumlu olmayabileceğini de hesaba katmak gerekir.

Alternatif tabakalar ise yoktur. Herhalde yakında böyle bir gelişme olmayacaktır. Küçük çaplı anti materyalist tabakalar oluşabilir. Kıtlıktan sadece kendine değil, aynı zamanda toplum adına da anlam çıkaran, kıtlıkta anlam gören kişilerden oluşabilir. Toplumsal gelişmeler açısından bunların etkisi fazla olmaz, ama bazı sıkıntıların kaynağına dönüşebilirler.

Uzun bir yaşam beklentisinden hareket eden gençleri bekleyen geleceğin perspektifi daraldıkça, gençlerin kendi yaşlılığından kaygılanması normal ve beklenmesi gereken bir durumdur.  Fakat bu şimdiye kadar dikkate alınmamıştır. Gençler sanki sadece “bugün” için yaşar hale getirilmiş, geleceği gözden kaçırmalarına destek olunmuştur. Bu tehlikeli bir süreçtir. İleride başımızı çok ağrıtabilir. Bunu önlemenin yolu yaşlanma süreçlerini insanların ihtiyaçlarına göre planlamak ve yapılandırmaktan geçer.

Yaşlanma süreçlerini göz önüne almayan sosyal politikaların yirmi birinci yüzyılda başarı elde etme şansı yoktur. Yaşanma süreçlerinde dikkate alınması gereken çok boyutluluk hala gözden kaçırılmaktadır. Cinsiyet, bölge, sosyal tabaka, meslek, eğitim, istihdam gibi farklı yaşlanma süreçlerinin kaynağı, sebebi ve sonucu olan faktörler dikkate alınmadan, sadece günü kurtarma çabası ile geliştirilen sosyal politikaların, ne topluma, ne insana, ne de politikacıya faydası vardır.

Yayın Tarihi
22.07.2020
Bu makale 1023 kişi tarafından okunmuştur.
Bu Haber İçin Yorum Yapın
NOT: E-Mail adresiniz web sitemiz üzerinde yayınlanmayacaktır.
CAPTCHA Image
Bu makaleye ilk yorumu yazan siz olun.

Yazara Ait Diğer Makaleler

Çerez Kullanımı

Kullandığımız çerezler hakkında bilgi almak ve haklarınızı öğrenmek için Çerez Politikamıza bakabilirsiniz.

Daha Fazla

Arama Yap!