Çocuklara Ölüm Nasıl Anlatılır?

Yüzyıllardır bilim adamları, filozofların, simyacıların çalışmalar yaptığı; birçok filme, hikayelere, masallara konu olmuş; bilinemez, çoğu zaman öngörülemez, evrensel ve kapsayıcı durum; ölüm. Ölüm, bütün canlı organizmalar için kaçınılmaz bir durumdur. Ölüm, toplumda kaçınılan, konuşulmayan, korkulan, kaygı oluşturan bir durumdur. Doğmak, büyümek, yaşlanmak, evlenmek, boşanmak gibi ölüm de hayatımızın değişmez bir parçasıdır. Toplumumuzda cinsellik gibi ölüm konusu da bir tabudur. Ölüm konusu açıldığı zaman tüylerimiz diken diken olur, genelde konuşmaya çekiniriz, ortamdan kaçınırız veya konuyu kapatırız.

Yaşadığımız pandemi süreci ile birlikte maalesef kayıplar yaşadık ve yaşamaya da devam ediyoruz. Bu dönemde birçok yeni duruma uyum sağladık, yakınlarımızı kaybettik, birçok kez ölümle karşı karşıya kaldık. Yaşadığımız kayıplardan ister istemez çocuklar da etkilendi; babasını, annesini, dedesini veya büyük annesini kaybetti. Peki Aile bireylerinin kaybında çocuğa yakınının ölümü nasıl anlatılmalı?

Çocuğunuzun önce bunu sizden duymasını sağlamalısınız.

Aile bireylerinden birinin kaybında öncelikle çocuğun bunu sizden duyması önemlidir. Çocuklar hissederler, durumu çok çabuk kavrayabilirler. Bu sebeple çocuğun tanımadığı bireylerden bir yakınının ölümünü duyması güvenini sarsabilir, duygusal bağ zedelenebilir, yanlış bilgiler öğrenebilir. Çocuğunuzla duygusal bağ kurmanız hayatın tekrar normale döneceğine dair güven vermeniz çok önemli. Hiç ölüm olmamış gibi davranmayın, çocuğunuzun merak ettiği şeyleri açık ve yanlış yorumlanmayacak bir şekilde anlatın.

Sessiz, sakin bir ortamda ölümü açıklayın, şefkatli davranın.

Hemen söylemek yerine; “Çok üzücü bir olay oldu, deden öldü.” şeklinde söyleyebilirsiniz. Okul öncesi çocuklarda “öldü” kelimesini anlamlandıramadığı için “artık yaşamıyor.” şeklinde tanımlanabilir. “Yaşarken nefes alırsın, yürürsün, konuşursun, görürsün ama deden artık bunları yapamayacak.” gibi açıklayıcı terimler kullanın.

Anlaşılabilir, net ifadeler kullanın.

Artık bizimle değil, kelebek oldu gitti, derin bir uykuya yattı gibi belirsiz ve karmaşık ifadeler kullanmayın. Böyle ifadeler çocukların uyumaktan korkmasına, kabuslar görmesine kadar birçok olumsuz duruma sebep olabilir.

Çocuklar yas sürecinde ağlarlar ve duygularını yoğun yaşarlar. Yine bu dönemde bebekliğindeki gibi davranışlar gösterebilir. Örneğin; parmak emme, altına kaçırma gibi gelişim olarak eski davranışlarına geri dönebilir. Yas sürecinde çocuk öfkeli, saldırgan veya içine kapanık davranışlar gösterebilir.

Acaba şimdi kim ölecek? Annemi de kaybedecek miyim? gibi sorular sormaya başlarlar. Bu konuda ailenin çocuğu dinlemesi, duygularını anlaması ve açık ifadelerle cevaplar vermesi çok önemli olacaktır.

Yas sürecindeki çocuklarla yapabileceğiniz çalışmalar

Ölüm konulu masallar okunabilir.

Masallar çocuğun yol haritası gibidir. Bir çocuk masallarla problem çözmeyi öğrenir, kahramanın kendisi olduğunu düşünür ve problem çözme yollarını günlük hayata geçirir. Ölüm konulu masallarla problem çözme becerisini daha sağlıklı geliştirebilir.

Ölen kişi için mektup yazılabilir, resim çizilebilir.

Ölen kişiye mektup yazmak çocuğun iç dünyasını yansıtması açısından daha iyi hissettirecektir. Yazı yazmayı bilmeyen bir çocuk içinde resim çizmek rahatlamasına yardımcı olacaktır.

Çocukla kurulan duygusal bağ, ailenin çocuğa hayatın eski haline döneceği konusunda güven vermesi, şefkatli, sabırlı ve açıklayıcı olmak yas sürecini daha sağlıklı bir şekilde atlatması için etkili olacaktır. Çocuğun öfkeli ve saldırgan davranışları devam ederse, içine kapanmaya başlarsa veya yolunda gitmeyen bir durum oluşursa mutlaka bir uzmandan destek alın.

Ölüm hayatımızın bir parçası. Pandemi sürecinde hayatını kaybedenlerin bütün ailelerine ve yakınlarına baş sağlığı dileklerimle. Sağlık, huzur, mutluluk ve esenlikler dilerim...

 

Yayın Tarihi
09.08.2020
Bu makale 650 kişi tarafından okunmuştur.
Bu Haber İçin Yorum Yapın
NOT: E-Mail adresiniz web sitemiz üzerinde yayınlanmayacaktır.
CAPTCHA Image
Bu makaleye ilk yorumu yazan siz olun.

Çerez Kullanımı

Kullandığımız çerezler hakkında bilgi almak ve haklarınızı öğrenmek için Çerez Politikamıza bakabilirsiniz.

Daha Fazla

Arama Yap!