Ata Yurdu Kırgızistandan -1-

 

Değişik yerleri görmeyi seviyorum. Birde çok gidilmeyen henüz bakirliğini kaybetmemiş olması benim için tercih nedeni. O nedenle herkes yönünü çevirirken batıya bizim yönümüz doğuya, Ata yurdu Kırgızistan’aydı bu yıl.20 Temmuz 2017 saat 20.05 İstanbul Sabiha Gökçen Havalimanından kalktı uçağımız Kırgızistan’ın başkenti Bişkek’e doğru. Beş saat sürdü yolculuğumuz. Aramızda üç saat fark olduğundan sabaha karşı dört gibi indik Manas uluslararası havaalanına. Pasaport kontrolünden sonra alıp sırt çantalarımızı çıkacağız dışarıya. On üç kişiyiz. On iki kişi göstererek pasaportlarını x-ray cihazına girmeden geçti. Beni güvenlik bırakmıyor ille de x-ray cihazından geçmemi istiyor pasaportuma bile bakmak istemiyor. Çünkü beni büyük olasılıkla Kırgız zannediyor. En geç ben çıkıyorum Ekip benimle tamamlanıyor Rehberimiz Ernist Djumagulov karşılıyor bizi. Aracımıza biniyoruz kaptanımız Michael bizi otelimize götürüyor. Manas havaalanı şehrin kırk km dışında. Rehberimiz bu arada kısaca bilgi veriyor Kırgızistan hakkında; yaklaşık altı milyon nüfusa sahip. Nüfusun bir milyonu başkent Bişkek’te yaşıyor. Kazakistan, Tacikistan, Özbekistan ve Çin ile komşu. Tanrı Dağları ülkenin %65’ini kaplıyor. Bu nedenle orta Asya’nın İsviçresi olarak bilinir.. Halkın geçim kaynağı daha çok hayvancılık tarım alanları da tam kapasite ile kullanılıyor. Birkaç Kırgızca kelime söylüyor. Selamünaleyküm Selamun Aleaykum eğer bayan selam veriyorsa Salamsızbı. Ona kadar sayıyoruz bir, iki, üç, dört, beş, altı jeti, sekiz, dokuz, on sadece yedinin söylemesi farklı. Kiril alfabesi kullanıyorlar. Hava aydınlanmaya başladı. Geniş bir ovadan geçiyoruz. Evler tek katlı. Şehre yaklaştıkça artıyor yeşillik alışık olmadığım kadar. Şehir deyince aklımda beton yığınları yer etmiş. Oysa bu şehir alabildiğine yeşil. Yüzyıllık ağaçlara ev sahipliği yapıyor alışılmışın dışında. Otele geldiğimizde saat sabahın altısı oluyor biraz dinlenip saat onda buluşacağız rehberimizle.

Saat onda Aigerim Amirova geliyor şehir turu yaptırmak için gruba. Çok güzel Türkçesi var. Üniversite mezunu turizm okumuş. Stajını da Manavgat’ta Side de yapmış. İlk durağımız Cusup Balasagun Kırgız Millî Üniversitesi, Sovyetler zamanında yapılmış orijinalliğini koruyor heykelleriyle. En eski ve öğrencisi en fazla olan bir üniversite burası.Tam karşısına geçiyoruz geniş bir park alanı etrafında Sovyetler döneminde kalma binalar yine görkemli ve sağlam. Tam bir Sovyet şehri havasında. Caddeler geniş, park gibi kaldırımları. Refüjleri ağaçlı. Opera binasının önünde Kırgızlar için çok önemli Manas heykeli var. Manas destanı, Manas adlı bir kahramanın çevresindeki olaylar zincirine bağlı olarak Kırgızların tarihini, geleneklerini, din ve inançlarıyla mitolojilerini anlatan bir eserdir. Dünyanın en uzun destanı kabul edilen Manas 500,000 dizeden oluşur. Manas destanı, bu eseri ezberlemiş ve teatral bir şekilde okuyan manasçılar tarafından icra edilir ve kuşaktan kuşağa aktarılır. Manas

Han, Bizim efsane ve masallarımıza benzer. Manas; on aylıkken doğmuş, erkenden konuşmaya, yürümeye, ata binmeye, kılıç kullanmaya başlamış. Atına at erişemez zırhına ok işlemez. Manas; Kalmuk baskınlarına karşı Kırgız halkının birliğini, bütünlüğünü korur ve bir kahramanlık özgürlük sembolü haline gelir.

Ala-Too Meydanı etrafı Sovyetlerden kalma kamu binalarının bulunduğu koskocaman bir meydan. Beyaz Saray olarak adlandırılan parlamento binası da bunlardan biri. Kırgızlar göçebe bir ulus .İki tip çadırları mevcu.Normal ailelerin kaldığı boz üy ve durumları iyi olanları çadırları ise ak üy olarak adlandırılıyor. Parlamento binasının önünde Beyaz kısmı geniş Siyah kısmını iten halkın olduğu bir anıt var. Beyaz kısım iyiliği, siyah kısım ise kötülüğü simgeliyor.

1990 yılında Sovyetlerin dağılmasıyla bir kırılma yaşayan Kırgızistan 2005 ve 2010 yılında, yöneticilerin basın çalışanlarına baskısını artırmasından dolayı eylemler yaşanmış, 2010 yılında yaşanan eylem sonucunda hem devlet başkanı ülkeyi terk etmek zorunda kalmış hem de anayasada değişiklik yapılarak bir başkan ancak bir kez seçilebilir ve bu süre altı yıldır. Eylemci ruhları sanırım Sovyetlerin etkisinden gelmekte.

Meydanı süsleyen bir diğer anıt ise Lenin heykeli. Özgürlük ve kurtuluşun simgesi gibi asil ve sade. Sadece yönü dağlardan üniversiteye dönmüş.

Önemli anıtlarda birisi de Rus işgâli sırasında Kırgız toplumunun önderliğini üstlenmiş ve halkın bu dönemi en az zararla atlatmasını sağlamış bir bilge kadın olan Kurmancan Datka’ya ait.

Kurmancan Datka yaşadığı devre damgasını vurmuş, halkı için elinden geleni ardına koymamış bir insandır. Kurmancan’ın Ruslarla yaptığı anlaşma ile o zaman için alınabilecek en iyi sonucu almış, halkın bitkin bir vaziyette olduğu zamanda, rahat bir nefes almasını sağlamıştır. Kurmancan imzaladığı anlaşmayla ülkesini tam 30 yıl boyunca tam bağımsız bir biçimde olmasa dahi iç işlerinde bağımsız bir biçimde yönetmiştir. Bu ise o dönemin şartlarında çoğu erkeğin yapamayacağı bir iştir. Kırgız halkı hala Kurmancan’ı unutmamıştır; onun hakkındaki hikâyeler kulaktan kulağa dolaşır. Kırgız hükümeti de Kurmancan’ı unutmamış, ülkedeki parklara heykellerini diktirmiş, paralarının üzerine resmini bastırmıştır.

 

 

 

Kurmancan Datka ile ilgil şiirler, öyküler, özlü sözlerde mevcut.Bir örneği şöyle

TARİHTEKİ YILDIZ SÖNMEMİŞ DURUYOR

Zaman uçup gidiyor tulpar at gibi

Devirler değişiyor durmaksızın

Ata yurdun tarihinin acısı

Sanki Kurmancan’ın hayatı gibi

 

Namussuzluğu temizliğe her gördürmeyip

Kötülüğü iyiliğe kollatmayıp

Pek çok sıkıntıdan narinleri savunup

Kavgadan bitip tükenmiş halkı

 

Çatallaşan nice meseleleri

Halkının yarını için halledip de gelmiş

Ana gibi kanatları altına almış bunca halkı

Sırtlayıp, nice problemleri çözmüş de gelmiş

 

İnsanlığın en yüce, asil sıfatları

Ayrıca söyleniyor her tarafta yaptıkları

Örnek olmuş halka adamış hayatını

Duruyor sönmeyen yıldız tarihteki

Gulbadam Matiyeva.

On günlük gezimizin ilk günü böyle ata yurdundan devamı gelecek

Yayın Tarihi
04.08.2017
Bu makale 1405 kişi tarafından okunmuştur.
Bu Haber İçin Yorum Yapın
NOT: E-Mail adresiniz web sitemiz üzerinde yayınlanmayacaktır.
CAPTCHA Image
Bu makaleye ilk yorumu yazan siz olun.

Yazara Ait Diğer Makaleler

Çerez Kullanımı

Kullandığımız çerezler hakkında bilgi almak ve haklarınızı öğrenmek için Çerez Politikamıza bakabilirsiniz.

Daha Fazla

Arama Yap!