1989’u Yeniden Yaşamak

AKP iktidara geleli 18 yıl oldu. 2002’de doğan çocuklar şimdi 18 yaşına geldiler. Bu nedenle 1989 tarihi birçok insana ikinci dünya savaşı öyküsü gibi gelecektir. Oysa tarihten ders almak; yanılmamak için, “kandırılmamak için”, çağın ilerisini, dağın arkasını görmek için, akıllı olmaktır.

1989 yılında yapılan yerel seçimler; (o zaman CHP’nin yerine kurulmuş olan SHP vardı) güçlü Genel Sekreter (Deniz Baykal) ve güven verici Genel Başkan (Erdal İnönü) birlikteliğiyle 42 il belediyesini SHP’nin kazanmasıyla sonuçlandı:

İl	Parti
Adıyaman	SHP
Afyonkarahisar	DYP
Ağrı	SHP
Amasya	SHP
Antalya	DYP
Artvin	SHP
Aydın	DYP
Balıkesir	DYP
Bilecik	SHP
Bingöl	SHP
Bitlis	ANAP
Bolu	SHP
Burdur	SHP
Çanakkale	SHP
Çankırı	DYP
Çorum	SHP
Denizli	SHP
Diyarbakır	SHP
Edirne	SHP
Elazığ	MÇP
Erzincan	MÇP
Erzurum	DYP

İl	Parti
Eskişehir	SHP
Giresun	SHP
Gümüşhane	DYP
Hakkâri	ANAP
Hatay	SHP
Isparta	DYP
İçel (Mersin)	SHP
Kars	SHP
Kastamonu	SHP
Kırklareli	SHP
Kırşehir	SHP
Kocaeli	SHP
Kütahya	DYP
Malatya	ANAP
Manisa	DYP
Kahramanmaraş	RP
Mardin	SHP
Muğla	SHP
Muş	DYP
Nevşehir	DYP
Niğde	SHP
Ordu	SHP

İl	Parti
Rize	DYP
Sakarya	SHP
Samsun	SHP
Siirt	SHP
Sinop	SHP
Sivas	RP
Tekirdağ	SHP
Tokat	DYP
Trabzon	SHP
Tunceli	Bağımsız
Şanlıurfa	RP
Uşak	SHP
Van	RP
Yozgat	MÇP
Zonguldak	SHP

Oy oranları da şöyleydi:

Belediye başkanlıkları seçimi

Parti	Aldığı oy sayısı	Aldığı oy oranı	Belediye başkanlığı sayısı
Sosyaldemokrat Halkçı Parti	4.402.173	% 32,76	652
Anavatan Partisi	3.190.396	% 23,74	570
Doğru Yol Partisi	3.155.694	% 23,48	550
Refah Partisi	1.174.454	% 8,74	74
Bağımsızlar	175.188	% 1,30	70
Demokratik Sol Parti	868.027	% 6,46	37
Milliyetçi Çalışma Partisi	405.944	% 3,02	24
Islahatçı Demokrasi Partisi	67.591	% 0,50	7
Toplam^[2]		% 100,00	1.984

Böylece SHP birinci parti olurken şehir merkezlerinde %32,76 oy oranına ulaşmıştı.(Bakınız: https://tr.wikipedia.org.)

Ancak, bu sonuçlardan sonra CHP kendi içine dönerek, üst üste üç olağanüstü Kurultaya gitmek suretiyle kavgalı bir parti izlenimini yaratarak yurttaşların güvenini büyük oranda kaybetti, birinci partiyken, iki yıl içinde DYP ve ANAP’ın arkasından üçüncü parti durumuna indi.

İki yıl önce birinci olan SHP; iki yıl sonra üçüncü parti olabildi. Bundan iki yıl sonra da 1994 yerel seçimlerinde DYP 889 belediye kazanırken, ANAP 793, RP 329, SHP 436 belediye kazandı. Böylece dördüncü sıraya geriledi.

Şüphesiz bunda daha başka iç ve dış siyasal olayların da etkisi vardı. Hiçbir siyasal olgu tek nedenden kaynaklanamaz. Birçok birleşeni bulunur.

Ancak bir siyasal parti için en önemli konu kendi içinde tutarlı ve güven verici olmaktır.

SHP döneminde; 1989 yerel seçimlerinin Antalya’da kaybının nedenlerinin başında da partinin ön seçimde kazanmış olan adayına karşı, yine partinin içinde olan, kaybetmişlerin aleyhte çalışması ve en azından ayrı bir parti gibi davranması gelmiştir.

Bunları neden anlatıyoruz?

Muharrem İnce’nin bırakınız ayrı bir parti kurmasını, parti içinde kalıp yüreğini ortaya koyarak çalışmaması bile hem CHP için, hem de kendisi için kayıp ve kırılganlık demektir. Bu nedenle hem CHP Genel Merkezinin hem de Muharrem İnce’nin yukarıdaki tabloyu incelemelerini ve 1977 yılında CHP’nin iktidara gelip 1979 yılında acılarla dolu olarak gittiğini ve Türkiye’nin 1980 darbesine teslim olduğunu, unutmamalarını diliyoruz.